Ir al contenido

Bristol

Bristol
Entidad subnacional


Escudo

Lema: «Virtute et Industria»

"Virtú i Diligéncia"
Prantilla:Mapa de localización
Localización de Bristol en Ingalaterra
Coordenadas 51°27′13″N 2°35′51″O / 51.453611111111, -2.5975
Entidad Ciá, Gran cidá, Asentamiento portuario y City of United Kingdom
 • País Prantilla:Geodatos Réinu Uniu
Superficii  
 • Total 109,6 km² Ver y modificar los datos en Wikidata
Altol  
 • Media 11 m s. n. m.
Clima Clima oceánicu
Puebración (2011)  
 • Total 472465 hab.
 • Densidá 4310,81 hab/km²
Huso horario Tiempo medio de Greenwich
Código postal BS
Prefijo telefónico 0117
Sitio web oficial

Bristol[1] (Prantilla:Lang-en /ˈbɹɪstəɫ/) es una ciá i unu delos quarenta i sieti condaus d'Ingalaterra, Reinu Uniu. Assitiau ena región Suroesti arraya al noroesti con Gloucestershiri, al sul i suroesti con Somerset i al noroesti col Canal de Bristol.[2][3] Es unu delos dos centrus almenistrativus del suroesti d'Ingalaterra (el otru es la ciá de Plymouth). Dendi los sus prencepius, la su proeperiá á estau ligá al su puertu comercial, el qual dió orihin al centru dela ciá.

Bristol es la otava ciá d'Ingalaterra i l'undécima del Réinu Uníu en puebración. Duranti meyu sigru fue la segunda ciá en puebración endispués de Londris, posición que perdió pol rápiu ascensu de Liverpool, Mánchestir i Birmingham a finalis de 1780. Nel mundu dessistin otras 34 ciais llamás "Bristol", mayolmenti n'Estaus Uníus, inque tamién en Perú, Canadá, Jamaica i Costa Rica, toas conmemorandu ala original.

La ciá fue premiá col títulu Capital Verdi Uropea de 2015 i fue nombrá pol periódicu The Sunday Times cumu el mejol lugal en Gran Bretaña pa vivil en 2014 i 2017.

Dendi el sigru XII, á síu unu delos puertus más emportantis, sobri tó nel comerciu entri Ingalaterra i la su vecina Irlanda. Nel añu 1247 se costruyó un nuevu ponti i la ciá encetó a espandil-si, convertiéndu-si en 1373 nun condau pol derechu própiu. Duranti esti periou, Bristol fue tamién un emportanti astilleru.

Catedral de Bristol

Nel sigru XIV, Bristol se convirtió ena tercel ciá d'Ingalaterra, endispués de Londris i York. La su puebración se vió anchamenti mermá pola pesti negra entri los añus 1348 i 1349. La plaga senificó un retrocessu ena demografía dela ciá. Bristol algorçó el rangu de ciá en 1542, cola antigua abadía de San Agustín convertía ena catedral de Bristol. Duranti la Guerra Cevil la ciá sufrió los ataquis delos realistas. Nel añu 1497, Bristol fue el puntu de prencepiu del viaji de Juan Caboto acia Nortiamérica.

Bristol, juntu con Liverpool, se convirtió en centru del comerciu d'esclavus. Duranti el augi del tráficu d'esclavus, entri el añu 1700 i 1807, más de 2000 barcus d'esclavus partierun del puertu de Bristol, llevandu con-sigu a más de meyu millón d'esclavus dendi África ata Nortiamérica. El mecanismu era el siguienti: los barcus partían dendi Bristol acia África ociental cargaus de bienis manufacturaus que allí chambaban pol esclavus. Endispués se dirigían cola su carga umana acia las Indias Ocientalis, ondi vendían los esclavus alas plantacionis de caña a chambu de cargamentus d'açúcal. Dendi el Caribi regresaban a Bristol col preciáu dulci, que s'entrecambiaba pol bienis manufacturaus colos que partían de nuevu a África por más esclavus. Esti comerciu triangulal (Bristol-África-Caribi) fue abondu lucrativu i la prencipal fonti de proeperiá dela ciá duranti más dun sigru, crianu grandis fortunas cumu la de Edward Colston.

La competencia con Liverpool, la enterrución del comerciu marítimu con Fráncia i la abolición dela esclavitú contribuyun a rompel la paç entri la ciá i los nuevus centrus comercialis del norti i la çona delas Midlands. Nostanti, la puebración de Bristol se quinquipricó duranti el sigru XIX, apoyá enas nuevas endustrias i el crecienti comerciu.

El centru dela ciá de Bristol sufrió emportantis dañus duranti los diversus bombardeus que sufrió ena Segunda Guerra Mundial. El centru original, cerquina del ponti i el castillu, es ogañu un parqui que conteni dos ilesias bombardeás i angunus pequenus frangumentus del castillu.

Economía

[adital | adital cóigu]

Nel sigru XX, las atividáis dela endustria de Bristol s'espandun, encruyendu la produción aeronáutica ena ciá de Filton, 10 quilómetrus al norti del centru dela ciá, ena que se gastó la "Bristol Aeroplane Company". La compañía se hizu famosa al costruil el Bristol Fighter ena Primera Guerra Mundial i el Bristol Beaufighter ena Segunda Guerra Mundial. Nel sigru XX, la compañía se convirtió nel prencipal costrutol del setol dela aviación cevil. Nel sigru XX, la compañía costruyó componentis del avión supersónicu Concorde en colaboración cola compañía francesa Aérospatiale. Ogañu, Bristol siguiendu un centru emportanti dela endustria aeronáutica. Tamién teni una presencia emportanti el setol delos meyus de comunicación i el dela endustria tecnológica.

Meyus de comunicación

[adital | adital cóigu]

Bristol tamién á teníu produccionis de televisión cumu The Tonight West Country pa ITV Ociental (dantis HTV Oesti) i ITV Westcountry, BBC Points West, el drama Casualty (que se mureó a Cardiff en 2011), la comédia Only Fools and Horses i produccionis d'Endemol cumu Deal Or No Deal. La ciá á síu gastá cumu localicación pal pograma de Channel 4 "Teachers", la seri Mistresses de BBC, la seri chicu Skins de Channel 4 i la comédia Being Human de BBC Three.

La ciá es famosa pola su endustria musical i de cini. Fue finalista ena compitición pa sel Capital Uropea dela Coltura 2008, inque el premiu se lo llevó Liverpool.

La compañía de teatru de mayol emportancia dela ciá, la Bristol Old Vic, fue fundá en 1946 cumu una filial dela Old Vic de Londris. El su local dela calli King está formau pol el Teatru Real (del añu 1766, con 607 assientus), un moernu estudiu de teatru llamau el New Vic (con 150 assientus), i un vestíbulu i çonas de bal ena çona anexa de Coopers' Hall (costruía en 1743). El Teatru Real es el teatru más antiguu d'Ingalaterra delos que óperan de forma acontiná.

El Bristol Hippodrome es un teatru de gran tamañu (1981 assientus) que albela espetáculus de produccionis nacionalis. Otrus teatrus dela ciá son el Tobacco Factory (250 assientus), QEH (220 assientus), el Redgrave Theatre (nel Clifton College, con 320 assientus) i el Alma Tavern (50 assientus).

Dendi finalis dela décá de 1970 la ciá s'á convertíu en cuna de bandas de punk, folk, dub i conciéncia política, entri las qualis podemus topal Glaxo Babies, The Pop Group, i artistas de trip hop o "Bristol Sound" cumu Tricky, Portishead o Massive Attack; inque la lista de bandas de Bristol es abondu estensa. Duranti los añus 1990, la música i la coltura urbana de Bristol recibierun una gran atención mediática enternacional.

Bristol teni abondus localis pa atuacionis musicalis, siendu el mayol dellus el Colston Hall, que más tardi se renombró cumu Edward Colston. Otrus dellus son la Bristol Academy, Fiddlers, Victoria Rooms, Trinity Centre, St. George's Bristol, i otra variá de localis púbricus dendi el jazzísticu The Old Duke, ata el roquil Fleece and Firkin. En 2010 PRS for Music nombró a Bristol cumu la ciá más musical del Réinu Uníu, basándu-si nel númeru delos sus biembrus nacíus en Bristol en relación cola su puebración. La ciá cuenta con abondus museus, cumu el Bristol City Museum and Art Gallery, el qual albela una coleción d'estoria natural, arqueología, cerámica china i otrus, o el Bristol Industrial Museum, el qual conselva maquinaria portuaria, i que fue zarrau n'otubri de 2006 i cuya reapertura se previ pa 2011 cumu el Museum of Bristol. El City Museum tamién s'ocupa de tres casas estóricas: la Tudor Red Lodge, la Georgian House, i la Blaise Castle.

En quantu a literatura, Bristol destaca pol sel el lugal de nacencia del poeta del sigru XVIII Thomas Chatterton, i tamién de Robert Southey, el qual tuvu nacencia en Wine Street, en 1774. Amás, William Wordsworth passó algún tiempu ena ciá, i Joseph Cottle pubricó aquí pola primel ves las sus Balás Líricas en 1798.

El pintol del sigru XVIII i sigru XIX Thomas Lawrence, i el arquitetu del sigru XIX Francis Greenway, disiñadól d'abondu delos primerus edifícius de Sídnei, salierun desta ciá. Más recientementi topamus al graffiteru Banksy, del qual se puein vel angunus delos sus abondu trebajus ena ciá.

El Watershed Media Center i la Arnolfini Gallery (dambos dos en almancenis portuárius) essponin arti contemporániu, fotografía i cini, i la galería más antiga dela ciá s'alcuentra ena Royal Academy of West Anglia, en Clifton.[4][5] La galería nómada Antlers abrió los sus portalis en 2010, assitándu-si en localis vaçíus de Park Street, Whiteladies Road i Purifier House, nel puertu de Bristol.[6] En Bristol se rúan películas i anúncius d'animación stop-motion (produzíus pol Aardman Animations),[7] cumu Wallace i Gromit i Chicken Run, mentris que Aardman tamién á encursionau ena animación pol ordinadól, cumu Arthur Christmas.[8] Robert Newton, Bobby Driscoll i otrus atoris dela película de Walt Disney de 1950 La isla del tesoru (angunus escenárius se rudarun en un lugal frenti al mari) visitarun la ciá col própiu Disney. Bristol albela la sedi regional dela BBC West i la Uniá d'Estoria Natural dela BBC.[9]

Arquitetura

[adital | adital cóigu]

El estilu bizantinu de Bristol, própiu dela ciá, se desenvelvió a meyaus del sigru XIX i ogañu sobreviven várius esempruus.[10][11] Ena ciá se puein vel edifícius dela mayol parti delos periodus arquitetónicus del Réinu Uníu. Los elementus que se conselvan delas fortificacionis i del castillu datan dela épuca medieval, i la ilesia de Santiago data del sigru XII.[12]

Los edifícius secularis encruyin el Red Lodge, costruíu en 1580 pal Juan Yonge cumu portería pa una casa más grandi que una ves estuvu nel lugal del atual faru de Bristol (dantis conociu cumu Colston Hall).[13][14] Endispués fue ampliau ena épuca georgiana i restaurau a prencepius del sigru XX.[15] El Espital de San Bartolomé es una casa urbana del sigru XII que s'encorporó a un espital monásticu hundau en 1240 pol Sir John la Warr, 2.º barón De La Warr (c. 1277-1347), i de 1532 a 1767 se convirtió en Bristol Grammar School i endispués en Queen Elizabeth's Hospital 1767-1847.

Demografía

[adital | adital cóigu]

Ogañu Bristol teni una puebración de 437.500 abitantis (2014) i es la sesta ciá más grandi d'Ingalaterra, sobri tó pol detrás de Londris, Birmingham, Liverpool, Leeds i Sheffield, i la otava del Réinu Uníu. En 2001 la ciá contaba con 380.615 abitantis, lo qual suponi un cossiderabli aumentu dela puebración local n'ápati una décá (un 15 %), en comparación con otras ciais similaris de Gran Bretaña. Bristol es la ciá más grandi nel suroesti i es una delas otu "Core Ciais n'Ingalaterra". Endispués dun periodu de desminución dela puebración enos añus dela posguerra, la puebración s'estabilizó enos añus 1990 i á aumentau sustancialmenti duranti la décá del 2000. Si acontinan las tenéncias recientis, la puebración de Bristol se previ que aumenti n'unas 44.800 pressonas (10,5 %) en 10 añus, entri 2011 i 2021.

El censu de 2011 muestra que ena úrtima décaa Bristol s'á güertu ca ves una ciá más divelsa. La proporción dela puebración "No branca Británica" á aumentau del 12 % al 20 % dela puebración total. La proporción de pressonas que viven en Bristol que no án tuvíu nacencia nel Réinu Uníu á aumentau del 8 % al 15 % dela puebración total. En Bristol ái ogañu pol lo menus 45 religiones, pol lo menus 50 paísis de nacencia representaus i pol lo menus 91 luengas palrás.

Según el censu de 2011 el 80 % dela puebración era Branca Británica, el 20 % restanti son "Otrus brancus, Mestiçus, Negrus caribeñus, Negrus africanus o Asiáticus". Dela comuniá "No branca británica" la más representá es la comuniá Jamaicana; en 2007 residían 20.000 pressonas d'orihin jamaicanu ena ciá, prencipalmenti enos barrius de St.Pauls i Easton. Dela comuniá Somalí, en 2011 residían ena ciá 4947 abitantis.

Educación

[adital | adital cóigu]

La Nuversidá de Bristol está assitá ena ciá.

Deportis

[adital | adital cóigu]

La ciá cuenta col club de húmbu Bristol City FC que particípa ena English Football League Championship (EFL Championship), la segunda división del Sistema de ligas de húmbu d'Ingalaterra. El su estadiu es el llamau Ashton Gate Stadium (Ashton Gate) cuya cabaciá es pa 27.000 espetaoris.

El otru club deportivu es el Bristol Rovers FC, que compiti nel tercel nivel del Sistema de ligas de húmbu d'Ingalaterra, la English Football League One (EFL One). Juega los sus partíus de local nel Memorial Stadium.

A su ves, el club de rugby Bristol Bears tamién dessputa los sus alcuentrus de local nel Estadiu Ashton Gate, i se desempeña ena Premiership Rugby, la máissima categoría delas compiticionis de clubis de rugby nel país.

Ciais hermanás

[adital | adital cóigu]

Prantilla:Geodatos FRA Burdeus, Fráncia (1947)[16][17]

Prantilla:Geodatos DEU Hannovi, Alemaña (1947)[18]

Prantilla:Geodatos POR Portu, Purtugal (1984)[19]

Prantilla:Geodatos Georgia Tiflis, Georgia (1988)[20]

Prantilla:Geodatos NIC Puertu Cabeças, Nicarágua (1988)

Prantilla:Geodatos CHN Guangçu, China (2001)

Prantilla:Geodatos MOZ Beira, Moçambiqui (2001)

Referencias

[adital | adital cóigu]
  1. Sigún el Diccionariu de Luenga Española el nombri dela ciá es agúu. La forma gravi con tildi ena i es pa parabras encorporás al idioma español derivaus del nombri dela ciá|Cita web url=https://dle.rae.es/brístol%7Ctítulu=brístol Diccionariu dela luenga española|fechaacceso=2021-08-17|apellíu=ASALE|nomu=RAE-|sitioweb=«Diccionariu dela luenga española» - Edición del Tricentenáriu|idioma=es
  2. cita web url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/england/counties--non-metropolitan-districts-and-unitary-authorities/map-of-the-uk-counties-and-unitary-administrations.pdf |títulu=United Kingdom: Counties and Unitary Authorities |añu=2009 |fechaacceso=24 de hebreru de 2013 |autol=Office for National Statistics |idioma=inglés
  3. cita web url=http://www.ons.gov.uk/ons/guide-method/geography/beginner-s-guide/administrative/england/counties/index.html |títulu=Counties, Non-metropolitan Districts and Unitary Authorities |fechaacceso=24 de hebreru de 2013 |autol=Office for National Statistics |idioma=inglés
  4. Cite web|title=Bristol Art Galleries|url=http://www.world-guides.com/europe/england/bristol-county/bristol/bristol_art_galleries.html%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=www.world-guides.com
  5. Cite web|title=Richard Long: Time and Space at the Arnolfini Centre for Contemporary Arts, Bristol|url=https://aestheticamagazine.com/richard-long-time-and-space-at-arnolfini-centre-for-contemporary-arts-bristol/%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=aestheticamagazine.com
  6. Cite web|title=Nomadic gallery brings street art indoors|url=https://delano.lu/article/delano_nomadic-gallery-brings-street-art-indoors%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=delano.lu
  7. Cite web|title=Bristol’s Economic Success Stories: 20 Thriving Businesses Powering the City’s Growth|url=https://www.paperplusmedia.com/bristols-economic-success-stories-20-thriving-businesses-powering-the-citys-growth/%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=www.paperplusmedia.com
  8. Cite web|title=First Look: Director Sarah Smith Talks Aardman’s Arthur Christmas: Exclusive Photos|url=https://www.indiewire.com/features/general/first-look-director-sarah-smith-talks-aardmans-arthur-christmas-exclusive-photos-184422/%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=www.indiewire.com
  9. Cite web|title=Networks of Nature: Stories of Natural History Film-Making from the BBC|url=https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/5188/1/5188.pdf%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=discovery.ucl.ac.uk
  10. Cite web|title=City Of Bristol Destination Guide|url=https://coastradar.com/location/united-kingdom/bristol/city-of-bristol/%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=coastradar.com
  11. Cite web|title=Where to Find Byzantine Architecture in England|url=https://heritagecalling.com/2020/05/01/where-to-find-byzantine-architecture-in-england/%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=heritagecalling.com
  12. Cite web|title=Church of St James Priory|url=https://historicengland.org.uk/listing/the-list/list-entry/1282067?section=official-list-entry%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=historicengland.org.uk
  13. Cite web|title=Secular Buildings: Houses, 251-338|url=https://www.british-history.ac.uk/rchme/cambs/pp358-391%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=www.british-history.ac.uk
  14. Cite web|title=The Red Lodge Well|url=https://www.bristolmuseums.org.uk/blog/the-red-lodge-well/%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=www.bristolmuseums.org.uk
  15. Cite web|title=Red Lodge And Attached Rubble Walls And Entrance Steps|url=https://historicengland.org.uk/listing/the-list/list-entry/1202417?section=official-list-entry%7Caccessdate=29 d'abostu de 2024|work=historicengland.org.uk
  16. Cita web|url=http://www.bordeaux.fr/p63778/europe%C2%A0et%C2%A0international%7Ctítulu=Bordeaux, ouverte sur l'Europe et sur le monde|fechaacceso=2023-07-23|fecha=2013-02-07|sitioweb=Bordeaux|urlarchivo=https://web.archive.org/web/20130207154903/http://www.bordeaux.fr/p63778/europe%C2%A0et%C2%A0international%7Cfechaarchivo=7 de febreru de 2013|deadurl=
  17. Cita web|url=http://www.completefrance.com/language-culture/twin-towns%7Ctítulu=Twin towns - Complete France|fechaacceso=2023-07-23|fecha=2013-07-05|sitioweb=web.archive.org|fechaarchivo=5 de huliu de 2013|urlarchivo=https://web.archive.org/web/20130705094933/http://www.completefrance.com/language-culture/twin-towns%7Cdeadurl=
  18. Cita web|url=http://www.hannover.de/de/buerger/entwicklung/partnerschaften/staedte_regionspartnerschaften/index.html%7Ctítulu=HANNOVER.DE - Städtepartnerschaften der Landeshauptstadt Hannover|fechaacceso=2023-07-23|fecha=2011-07-24|sitioweb=web.archive.org|fechaarchivo=24 de huliu de 2011|urlarchivo=https://web.archive.org/web/20110724012346/http://www.hannover.de/de/buerger/entwicklung/partnerschaften/staedte_regionspartnerschaften/index.html%7Cdeadurl=
  19. Cita web|url=https://www.bbc.co.uk/bristol/content/articles/2004/07/23/oporto_feature.shtml%7Ctítulu=BBC - Bristol - Made In Bristol - Oporto: Bristol's twin city|fechaacceso=2023-07-23|sitioweb=www.bbc.co.uk
  20. Cita web|url=htt

Atijus p'afuera

[adital | adital cóigu]