Chino mandarín
El mandarín (en chinu tradicional, 官話; en chinu sempleficau, 官话; pinyin, guānhuà; literalmenti, ‘palra delos oficialis’), tamién llamau chinu del norti (en chinu tradicional, 北方話; en chinu semplificau, 北方话; pinyin, běifānghuà), es la rama del chinu que encluyi los dialeutus mutuamente inteligiblis palraus nel norti, centru i suroesti de China. Con más de 939 millonis de palrantis, es la prencipal forma palrá del chinu, asína comu la luenga con mayol númeru de palrantis nativus seguida por el español i la segunda en númeru de palrantis totalis endispués del inglés. El mandarín es mu diferenti delas luengas chinas del sur, como el cantonés o el shanghainés, puestu qu'estas jormas diverjon del chinu mediu.
El términu "mandarín" se gasta abondu pa referil-si al mandarín o chinu estándar qu'es la jorma palrá del chinu normativu oficial, conociu en chinu comu pǔtōnghuà, guóyǔ o huáyǔ que se emprencipió a configural ena su jorma modelna a prencipios del siglo XX, basá fundamentalmenti ena variedá pequinesa del mandarín.
La palabra "mandarín" (que vieni del purtugués mandarim, del malayo menteri, del sánscrito mantrī, mantrin, que senifica 'ministru' o 'consejeru') dizi originalmenti a un funcionariu delos imperius Ming i Qing. Comu las destintas variedais del chino eran abondu ininteligibles entrellas, estus funcionarius se comunicaban utilizandu una lengua koiné basá en diversas variedais del norti. Quando los misionerus jesuitas aprendun esta luenga estándar nel sigru XVI, la llamun "mandarín", pol su nombri chinu guānhuà, 'luenga delos oficialis'.
Dialeutus
[Edital | Editá'l códigu]![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Dialectos_del_mandar%C3%ADn.png/350px-Dialectos_del_mandar%C3%ADn.png)
La clasificación delos dialeutus chinus evolucionó duranti el sigru XX i muchus puntus acontinan sin resolversi. La primeas clasificacionis siguian las rayas provincialis o delos prencipalis acidentis geográficus.
- Dialeutu pekinés
- Mandarín del Norestei
- Mandarín jilu
- Mandarín jiaoliao
- Mandarín zhongyuan
- Mandarín lanyin
- Mandarín jianghuai
- Mandarín del Suroestei
Bibliografía
[Edital | Editá'l códigu]- Norman, Jerry (1988). Chinese, Cambridge Language Surveys. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-29653-6.
Atijus esternus
[Edital | Editá'l códigu]- Análisis de la lengua china: Proel
- Putonghua o chino mandarín
- Diccionario chino-español (en línea)
- Wikilibros alberga un manual para un semestre de Chino Mandarín: Tomo I Prantilla:Wayback, Prantilla:Enlace roto