Diferencia entre revisiones de «Cal»

Dendi Güiquipeya
Contenido eliminado Contenido añadido
c iw
VolkovBot (carava | Contribucionis)
c robot Añadido: fa, fy, hi, ne, sw, zh-yue Modificado: gl, qu
Línia 38: Línia 38:
[[Category:Enhenieria]]
[[Category:Enhenieria]]


[[an:Calsinera]]

[[ar:حجر جيري]]
[[ar:حجر جيري]]
[[an:Calsinera]]
[[bg:Варовик]]
[[zh-min-nan:Chio̍h-hoe-giâm]]
[[bs:Krečnjak]]
[[bs:Krečnjak]]
[[bg:Варовик]]
[[ca:Pedra calcària]]
[[ca:Pedra calcària]]
[[cs:Vápenec]]
[[cs:Vápenec]]
[[cy:Calchfaen]]
[[cy:Calchfaen]]
[[de:Kalkstein]]
[[de:Kalkstein]]
[[et:Lubjakivi]]
[[el:Ασβεστόλιθος]]
[[el:Ασβεστόλιθος]]
[[en:Limestone]]
[[en:Limestone]]
[[es:Caliza]]
[[eo:Kalkoŝtono]]
[[eo:Kalkoŝtono]]
[[es:Caliza]]
[[et:Lubjakivi]]
[[eu:Kareharri]]
[[eu:Kareharri]]
[[fa:سنگ آهک]]
[[fi:Kalkkikivi]]
[[fr:Calcaire]]
[[fr:Calcaire]]
[[gl:Caliza]]
[[fy:Kalkstien]]
[[ko:석회암]]
[[gl:Calcaria]]
[[he:אבן גיר]]
[[hi:चूना पत्थर]]
[[hr:Vapnenac]]
[[hr:Vapnenac]]
[[hu:Mészkő (kőzet)]]
[[id:Batu kapur]]
[[id:Batu kapur]]
[[is:Kalksteinn]]
[[is:Kalksteinn]]
[[it:Calcare]]
[[it:Calcare]]
[[he:אבן גיר]]
[[ja:石灰岩]]
[[lv:Kaļķakmens]]
[[ko:석회암]]
[[lt:Klintis]]
[[lt:Klintis]]
[[hu:Mészkő (kőzet)]]
[[lv:Kaļķakmens]]
[[mt:Ġebla tal-ġir]]
[[mt:Ġebla tal-ġir]]
[[ne:चुनढुङ्गा]]
[[nl:Kalksteen]]
[[nl:Kalksteen]]
[[ja:石灰岩]]
[[no:Kalkstein]]
[[nn:Kalkstein]]
[[nn:Kalkstein]]
[[no:Kalkstein]]
[[pl:Wapień]]
[[pl:Wapień]]
[[pt:Calcário]]
[[pt:Calcário]]
[[qu:Isku]]
[[qu:Isku rumi]]
[[ru:Известняк]]
[[ru:Известняк]]
[[simple:Limestone]]
[[simple:Limestone]]
Línia 78: Línia 81:
[[sl:Apnenec]]
[[sl:Apnenec]]
[[sr:Кречњак]]
[[sr:Кречњак]]
[[fi:Kalkkikivi]]
[[sv:Kalksten]]
[[sv:Kalksten]]
[[sw:Chokaa mawe]]
[[th:หินปูน]]
[[th:หินปูน]]
[[tl:Batong-apog]]
[[tl:Batong-apog]]
[[vi:Đá vôi]]
[[tr:Kireç taşı]]
[[tr:Kireç taşı]]
[[uk:Вапняк]]
[[uk:Вапняк]]
[[vi:Đá vôi]]
[[zh:石灰岩]]
[[zh:石灰岩]]
[[zh-min-nan:Chio̍h-hoe-giâm]]
[[zh-yue:石灰岩]]

Revisión de 07:43 15 Nov 2010

La cal es un ahuntaol holmau prencipalmenti pol carbonatu cálcicu (CaCO₃) derivau de las rocas caliças.

Componentis

Las rocas caliças que holman la cal nu son totalmenti puras, amás de carbonatu cálcicu, s’alcuentran compuestas pol carbonatu manéssicu, sílici, alumina i óssidu férricu.

Sigún seya el su continiu en sílici, las rocas que holman la cal sedrán:

  • Caliças margosas: con menus del 15% en sílici.
  • Margas: 15-30% en sílici.
  • Margas arcillosas: 30-75% en sílici.
  • Arcillas: compuestas pol más del 75% en sílici.

Crassis

Dessistin dos tipus de calis, sigún contengan más u menus óssidu cálcicu ena su composición.

Cal aérea u viva

La cal aérea u viva es mu rica en CaO: en su mayol parti son óssidu cálcicu u óssidu cálcicu i óssidu de manésiu.

Tiini la propieá d’idratalsi al entral en contatu con el áugua, i d’endurecel (solu nel airi) pol carbonatación (al entral en contatu el óssidu cálcicu con el CO₂ del airi se holma CaCO₃).

Al mesturalsi la cal viva con cierta cantiá d’áugua, la cal viva passará a sel cal apagá.

Cal idráulica

La cal idráulica tiini una menol concentración de CaO que la cal viva (puein consideralsi cumu sustáncias entrimeyas entri la cal pura i el cementu).

Cabi destacal que la cal idráulica tiini una tupa sustáncias ena su composición (cal, sílici, alumina...), i son estas sustáncias las que le dan caratel idráulicu. Estas calis possein un fraguau mas liheru que la cal viva, i pa endurecel un les es mestel CO₂ (son escapacis d’endurecel tantu en airi cumu en áugua).

Dessistin dos crassis de calis idráulicas, sigún estén holmás pol más u menus manéssia:

  • Grassas: holmás pol menus de un 5% de manéssia.
  • Magras: holmás pol más de un 5% de manéssia.

Ússius

La cal tiini albondus ússius:

  • Ena costrución, cumu ahuntaol.
  • Ena endústria.
  • Ena naturaleza, pa limpial áuguas negras, dessinfetal, eliminal malus oloris...