Diferencia entre revisiones de «Cal»
c iw |
c robot Añadido: fa, fy, hi, ne, sw, zh-yue Modificado: gl, qu |
||
Línia 38: | Línia 38: | ||
[[Category:Enhenieria]] |
[[Category:Enhenieria]] |
||
[[an:Calsinera]] |
|||
[[ar:حجر جيري]] |
[[ar:حجر جيري]] |
||
[[ |
[[bg:Варовик]] |
||
⚫ | |||
[[bs:Krečnjak]] |
[[bs:Krečnjak]] |
||
[[bg:Варовик]] |
|||
[[ca:Pedra calcària]] |
[[ca:Pedra calcària]] |
||
[[cs:Vápenec]] |
[[cs:Vápenec]] |
||
[[cy:Calchfaen]] |
[[cy:Calchfaen]] |
||
[[de:Kalkstein]] |
[[de:Kalkstein]] |
||
⚫ | |||
[[el:Ασβεστόλιθος]] |
[[el:Ασβεστόλιθος]] |
||
[[en:Limestone]] |
[[en:Limestone]] |
||
⚫ | |||
[[eo:Kalkoŝtono]] |
[[eo:Kalkoŝtono]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[eu:Kareharri]] |
[[eu:Kareharri]] |
||
[[fa:سنگ آهک]] |
|||
⚫ | |||
[[fr:Calcaire]] |
[[fr:Calcaire]] |
||
[[ |
[[fy:Kalkstien]] |
||
[[ |
[[gl:Calcaria]] |
||
[[he:אבן גיר]] |
|||
[[hi:चूना पत्थर]] |
|||
[[hr:Vapnenac]] |
[[hr:Vapnenac]] |
||
[[hu:Mészkő (kőzet)]] |
|||
[[id:Batu kapur]] |
[[id:Batu kapur]] |
||
[[is:Kalksteinn]] |
[[is:Kalksteinn]] |
||
[[it:Calcare]] |
[[it:Calcare]] |
||
[[ |
[[ja:石灰岩]] |
||
[[ |
[[ko:석회암]] |
||
[[lt:Klintis]] |
[[lt:Klintis]] |
||
[[ |
[[lv:Kaļķakmens]] |
||
[[mt:Ġebla tal-ġir]] |
[[mt:Ġebla tal-ġir]] |
||
[[ne:चुनढुङ्गा]] |
|||
[[nl:Kalksteen]] |
[[nl:Kalksteen]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[nn:Kalkstein]] |
[[nn:Kalkstein]] |
||
⚫ | |||
[[pl:Wapień]] |
[[pl:Wapień]] |
||
[[pt:Calcário]] |
[[pt:Calcário]] |
||
[[qu:Isku]] |
[[qu:Isku rumi]] |
||
[[ru:Известняк]] |
[[ru:Известняк]] |
||
[[simple:Limestone]] |
[[simple:Limestone]] |
||
Línia 78: | Línia 81: | ||
[[sl:Apnenec]] |
[[sl:Apnenec]] |
||
[[sr:Кречњак]] |
[[sr:Кречњак]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Kalksten]] |
[[sv:Kalksten]] |
||
[[sw:Chokaa mawe]] |
|||
[[th:หินปูน]] |
[[th:หินปูน]] |
||
[[tl:Batong-apog]] |
[[tl:Batong-apog]] |
||
⚫ | |||
[[tr:Kireç taşı]] |
[[tr:Kireç taşı]] |
||
[[uk:Вапняк]] |
[[uk:Вапняк]] |
||
⚫ | |||
[[zh:石灰岩]] |
[[zh:石灰岩]] |
||
⚫ | |||
⚫ |
Revisión de 07:43 15 Nov 2010
La cal es un ahuntaol holmau prencipalmenti pol carbonatu cálcicu (CaCO₃) derivau de las rocas caliças.
Componentis
Las rocas caliças que holman la cal nu son totalmenti puras, amás de carbonatu cálcicu, s’alcuentran compuestas pol carbonatu manéssicu, sílici, alumina i óssidu férricu.
Sigún seya el su continiu en sílici, las rocas que holman la cal sedrán:
- Caliças margosas: con menus del 15% en sílici.
- Margas: 15-30% en sílici.
- Margas arcillosas: 30-75% en sílici.
- Arcillas: compuestas pol más del 75% en sílici.
Crassis
Dessistin dos tipus de calis, sigún contengan más u menus óssidu cálcicu ena su composición.
Cal aérea u viva
La cal aérea u viva es mu rica en CaO: en su mayol parti son óssidu cálcicu u óssidu cálcicu i óssidu de manésiu.
Tiini la propieá d’idratalsi al entral en contatu con el áugua, i d’endurecel (solu nel airi) pol carbonatación (al entral en contatu el óssidu cálcicu con el CO₂ del airi se holma CaCO₃).
Al mesturalsi la cal viva con cierta cantiá d’áugua, la cal viva passará a sel cal apagá.
Cal idráulica
La cal idráulica tiini una menol concentración de CaO que la cal viva (puein consideralsi cumu sustáncias entrimeyas entri la cal pura i el cementu).
Cabi destacal que la cal idráulica tiini una tupa sustáncias ena su composición (cal, sílici, alumina...), i son estas sustáncias las que le dan caratel idráulicu. Estas calis possein un fraguau mas liheru que la cal viva, i pa endurecel un les es mestel CO₂ (son escapacis d’endurecel tantu en airi cumu en áugua).
Dessistin dos crassis de calis idráulicas, sigún estén holmás pol más u menus manéssia:
- Grassas: holmás pol menus de un 5% de manéssia.
- Magras: holmás pol más de un 5% de manéssia.
Ússius
La cal tiini albondus ússius:
- Ena costrución, cumu ahuntaol.
- Ena endústria.
- Ena naturaleza, pa limpial áuguas negras, dessinfetal, eliminal malus oloris...