Monti Everest
L'Everest, tamién llamau Monti Everest, es la montaña más alta'l mundu, con 8848 m. Está assitiau nel arrayu entri'l Nepal i el Tibet (China), endrentu la sierra'l Imalaya. En nepalí se llama Sagarmatha (सगरमाथा, la cara'l cielu), i en tibetanu Chomolungma o Qomolangma (la mairi del univessu), del que dimana'l mandarín 珠穆朗玛峰 (trascrevíu al pinyín: Zhūmùlǎngmǎ Fēng). El nombri Everest le hue dau pol topógrafu ingrés Andrew Waugh, en onol al su maestru George Everest.
En pesal de sel una delas montañas más peligrosas del mundu, dendi qu'esmiençó'l vestigaeru ocidental della una milenta d'andurrerus ain tentau llegal ala cumbri, en aviendu-si cuentau ata 2006 lo siguienti: 2.062 pressonas ain concedíu llegal ala cimota dun total de 3.050 ententus, hallandu la muerti nel subieru pocu más de 200 dellus. La huerça delos cuerpus delos muertus se quean echaus ena montaña, dau qu'es mu compricau i arrigau tental d'arrecuperá-lus.
Enos añus caberus, por mé'l ceviqui social del vesitaeru, de ca ves son más i más las pressonas que tentan subil el Everest hasta arribota, en provocandu veramenti un nuevu pobrema social que precupa a muchus espertus dela montaña i a otrus pocus d'afiaoris delos derechus delos puebrus que vivin cerca.