Ríu Indu

Dendi Güiquipeya
Valli'l ríu Indu.

El ríu Indu (n'indi सिन्‍धु नदी, Sindhu nadi, conocíu comu Sindhu en sáscritu; en griegu antigu, Sinthos, en latín Sintus) es un ríu assitiau nel sucontinenti indiu que discurri liquiamenti pol Paquistán, huendu'l su ríu más longu i emportanti. Tien nacencia ena mesa tibetana, al ponienti de China, i atraviessa'l norti dela India, en passandu polas regionis de Ladaj, Jamu i Cachimira. Aluegu entra en Paquistán i vai dendi'l norti'l país derechu pal sul, en cruzandu tol Paquistán ata abocal nel mari Arabi, cerca dela gran cidá costera de Karachi, nel Sind.

La longol total del ríu es de 3.180 km, huendu'l ríu más longu de Paquistán i el 19º del mundu. En escomençandu eno altu'l mundu a partil de geleras derretías, el ríu alimenta l'ecosistema delos bosquis tempraus, los campus llanus i los paisajis disérticus. Es una huenti natural mu emportanti pala economía del Paquistán, sina qual no avería nel país esti cultivus dengunus. Tamién sostriba una tupa d'endustrias i brinda agua bebibli alos paquistanís, i, por mé d'acuerdus de rezién, tamién alos chinus.

Mapa'l cussu'l ríu Indus.


Esta emportancia tan grandi no es cosa moerna. Dendi tiempus mu antigus destintus grupus umanus s'án assentau enas veras del ríu Indu pa hazel vida. Velaí tuvu nacencia la primel cevilización comprexa del sucontinenti indiu, la coltura'l valli'l Indu, desenroá entri los añus 3300 a.C. i 1300 a.C. Endispués, varius imperius quixun esplorá-lu: persas, griegus, romanus... Huerun estus últimus los que le dierun el nombri d'ogañu. Es mentau por ves primera nel Rig-veda, el testu védicu más antigu'l mundu, ala metá'l segundu mileniu a.C., acibiendu'l nombri sáscritu Sapta Sindhu ('los sieti ríus'). Tamién es mentau comu Hapta Hindu ('los sieti ríus' ena idioma avéstica) ena Avesta, una retahíla d'emportantis testus ajuntaus del Zoroastrismu.