Jeneru

Dendi Güiquipeya
(Rederigíu dendi Eneru)
Eneru
← Diziembri Hebreru →
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31
Eneru, "Les Très Riches Heures du duc de Berry"

Jeneru [he'neɾʊ] (del latín Ianuarium [jaːnʊˈaːrɪʊm] "mes Janu") o Aneru [a'neɾʊ] es el primel mes del añu nel calandariu gregorianu i tien trentiún días. El su nombri dimana del dios Janu (Ianus en latín), quien es representau con dos caras: duna manu, l'espíritu delas puertas, del'otra, l'espíritu del prencipiu i la fin (la mirá palo de patrás i pal hoturu).

Sin embargu, jeneru no tien síu siempri'l primel mes del añu: l'antigu añu delos romanus tenía dies mesis i 304 días namás, i escomençava con Martius, el mes endedicau al dios Marti que n'estremeñu mentamus Marçu i representa'l tercel mes del calandariu d'ogañu. Las estorias cuentan que hue nel añu 713 a.C. quandu'l rei Numa Pompiliu, sucessol de Rómulu, añidió los mesis de jeneru i hebreru al calandariu pa assín poel acompretal l'añu lunal (355 días).

Hata'l 1752, el Reinu Uníu i las sus colonias mantuvun el 25 de marçu (9 mesis más antis del 25 de diziembri) cumu'l primel día del añu. Russia prencipiava l'añu l'1 de marçu hata'l siegru XV i l'1 de setiembri hata l'añu 1700, quandu'l çar Pedru I movió l'escomiençu del añu pal 1 de jeneru.

La Igresia Católica endedica'l mes de jeneru al Niñu Jesús i al su nombri.


Mesis el Calandáriu Gregorianu
eneruhebrerumarçuabrilmayujuñujúliuagostu/aostusetiembrioutubri/otubrinoviembridiziembri