Alaska

Alaska
Entidad subnacional



Bandera

Escudo

Lema: En inglés: North to the future
(En estremeñu Norti pal futuru)

Ubicación de Alaska
Coordenadas 64°N 150°O / 64, -150
Capital Juneau
Ciudad más poblada Anchorage
Idioma oficial Inglés, ahtna, aleutiano, alutiiq, deg xinag, dinak'i, eyak, gwich'in, haida, hän, holikachuk, iñupiaq, koyukón, nabesna, tanacross, tanaina, tlingit, tsimshián y yupik[1]
Entidad Estado de los Estados Unidos y Exclave
 • País Prantilla:Geodatos Estaus Unius
Subdivisiones 16 boroughs i 11 áreas censalis
Superficii  
 • Total 1 717 856 km² Ver y modificar los datos en Wikidata
Altol  
 • Media 579 m s. n. m.
 • Mássima 6194 m s. n. m.
 • Mínima 0 m s. n. m.
Puebración (1 de abril de 2020) Puesto 47.º de 50
 • Total 733 391[2] hab.
 • Densidá 0,49 hab/km²
PIB (nominal)  
 • Total (2019) USD 55 416
 • PIB per cápita USD 75 752
IDH 0,955 (16.º de 50) – Muy Alto
Huso horario UTC-9, UTC+14, Tiempo de Hawái-Aleutiano y America/Anchorage
Código postal AK
ISO 3166-2 US-AK
Sitio web oficial

Alaska (en aleutiano, Alax̂sxax̂; en iñupiaq, Alaasikaq; en alutiiq, Alas'kaaq; en yupik, Alaskaq; en tlingit, Anáaski; nalgunas vezis escrita como Alasca[3]) es unu delos cincuenta estaus que junta Washington D. C., horman los Estaus Uníus. La su capital es Juneau i la su ciá más puebrá es Anchorage. Está assitiau nel estremu noroesti de América del Norti, nel región Oesti del país. Limita al norti col océanu Árticu, al esti con Canadá, al sul conel océanu Pacíficu i al oesti col mari de Bering (océanu Pacíficu).

Con 717 856 km² es el estau más estensu del país[4][5] i la sétima entidad subnacional más grandi del mundu, por atrás dela república de Sajá (Rússia), Australia Ocidental, Krai de Krasnoyarsk (Rúsia), Gronlândia (Dinamarca), Nunavut (Canadá) i Queensland (Austrália); con 733 391 abitantis, según el censu delos Estaus Unius de 2020, el quartu menus peubrau—por alanti de Dakota del Norti, Vermont i Wyoming, el menus peubrau— i con 0,41 hab/km quadraus, el menus densamenti puebrau. Hue el penúltimu en sel admitiu ena Unión, el 3 de heneru de 1959,[6][7] comu el estau númeru 49,[8][9] solu antes que Hawái.[10][11] Es el segundu estau con mayol proporción d'empleados públicus respetu dela puebración, por atrás de Wyoming, que opera muchos hospitalis públicus.[12]

Alaska recibe el su nombri quiciás del vocablu aleutiano alyeska o alaxsxaq,[13][14] que senifica «tierra grandi»,[15][16] o más literalmenti, «el ojetu contra el que la ación del mar es dirigia».[17] La bandera de Alaska representa, sobri fondu açul, las estrellas que horman la constelación del carru i, nel cantu superiol derechu, la estrella polal.

El 30 de marçu de 1867, Estaus Unius compró Alaska al Império russu por 7 200 000 dólaris.[18] Estaus Unius trató, duranti las primeras décadas del sigru XX, de amejoral las comunicacionis (sobre to para conectal Alaska conel restu delos Estaus Unius por ferrocarril), i promovel la colonización del valle de Matanuska. Inque, la Segunda Guerra Mundial i las batallas navalis enas islas Aleutianas con Hapón muarun el rumbu dela pulítica delos EE. UU. en los asuntus d'Alaska. Asina, en 1942, se construyó en mesis una carretera de comunicación (la Autopista Alaska) para garantiçal la defensa del Territorio d'Alaska, a la vez que estableçun nuevas basis militaris (por exemplu, de radaris) i se promovun assentamientus civilis. El final dela guerra mundial i el escomiençu dela Guerra Fria acelerun precisal de integral esti territóriu ala Unión. En 1959, Alaska hue por fin acetá como el 49.º estadu delos Estaus Unius d'América.

El descubrimientu de yacimientus petrolíferus á permitiu un enormi crecimientu económicu en Alaska duranti las últimas décaas, pesi al aislamientu geográficu i alas duras condicionis de via. El mayol hitu del su desenvolveeru á siu la contrucción, a partil de 1974, del Trans-Alaska Pipeline, un oleoductu de 1269 km que uni la Baía Prudhoe conel puertu de Valdez. Inque el petróleu tamién á siu l'origin de ciertus desastris, comu l'acidenti ocurriu en 1989 quandu el superpetroleru Exxon Valdez encalló enas águas d'Alaska i provocó una marea negra que á siu calificá comu unu los mayoris desastris ecológicus dela estória, el desastri del Exxon Valdez.

Referências[Edital | Editá'l códigu]

  1. "Alaska OKs Bill Making Native Languages Official". 
  2. «Resident Population for the 50 States, the District of Columbia, and Puerto Rico: 2020 Census». United States Census Bureau. Consultado el 26 de abril de 2021. 
  3. del Col, José Juan (2007). Diccionario auxiliar: español-latino para el uso moderno del Latín. Buenos Aires (Argentina): Sapienza industria gráfica. 
  4. Durfee, Mary; Johnstone, Rachael Lorna (14 de enero de 2019). Arctic Governance in a Changing World (en inglés). Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-4422-3564-9. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  5. Beth, Georgia (17 de septiembre de 2019). My First Atlas of the 50 States (en inglés). QED Publishing. ISBN 978-0-7112-4289-0. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  6. Venables, John H. (10 de diciembre de 2010). Journey to Statehood January 3, 1959 to January 3 2009: Alaska Becomes Our 49th State (en inglés). Alaska Litho, Incorporated. ISBN 978-0-615-42709-6. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  7. Encyclopedia Britannica: Discover America. Alaska, the Last Frontier. Vol. 2 (en inglés). Encyclopedia Britannica. 2005. ISBN 978-1-59339-183-6. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  8. Creating Alaska: The Origins of the 49th State : Alaska's University Celebrates the Milestones of Alaska Statehood (en inglés). University of Alaska, Statewide Office of Public Affairs. 2004. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  9. Alaska: The 49th State in Pictures (en inglés). Sterling. 1958. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  10. Area Development Bulletin (en inglés). U.S. Department of Commerce, Office of Technical Services, Area Development Division. 1960-02. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  11. Schiffer, Nancy N. (1997). Hawaiian Shirt Designs (en inglés). Schiffer Pub. ISBN 978-0-7643-0054-7. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  12. «States With Most Government Employees: Totals and Per Capita Rates». Governing. 
  13. Alaska, 1952-1953 (en inglés). U.S. Government Printing Office. 1953. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  14. Eyewitness, D. K. (16 de agosto de 2022). DK Eyewitness Alaska (en inglés). Penguin. ISBN 978-0-7440-7006-4. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  15. Division, Alaska Industrial Development (1971). Alaska ... the Great Land (en inglés). Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  16. Keating, Bern; Schindler, John F. (1980). Alaska: The Great Land (en inglés). Alaskan Resource Sciences Corporation. Consultado el 19 de mayo de 2023. 
  17. Ransom, J. Ellis. 1940. Derivation of the Word "Alaska". American Anthropologist n.s., 42: pp. 550-551
  18. «Borrador del recibo de pago por la compra de Alaska». Consultado el 6 de agosto de 2016.