Budismu

Dendi Güiquipeya
Bandera budista.

El budismu es una «doctrina filosófica y religiosa»[1][2] no teísta pertenecienti a la familia dhármica y, según el vedismu, de tipu nástika.[3]

Derivá del movimientu Sramana, el budismu hue hundau en la Índia en el sigru VI a. C. por Buda Gautama[1] y á íu evolucionandu hata adquiril la gran diversidá actual e escuelas y prácticas. Á avíu ciertas dificultáis pa definil el budismu en Ozidenti.

Estória[Edital | Editá'l códigu]

El budismu se desarrolló a partil e las enseñanzas difundías pol su hundaor Siddhartha Gautama, al reor del sigru V e.C. en el noresti l'Índia. Experimentó una rápida espansión hata llegal a sel la religión predominanti en Índia en el Sigru III e.C. En esti sigru, el emperaor indiu Aśoka lo hazi religión oficial del su enormi imperiu, mandandu embajás e monjis budistas a tol mundu conocíu entoncis. No será hata el sigru VII cuandu iniciará el su declivi en la su tierra d'origin, manqui pa entoncis ya s'abría espandíu a una hartá territorios. En el sigru XIII avía llegau a la su casi completa desaparición e l'Índia, pero se había propagau con éxitu pola mayor parti del continenti asiáticu.[4]

El budismu á ayudau en la difusión del lenguaji[5][6] y a l'adopción e valoris humanistas y universalistas. Es una filosofía importanti en Asia dondi s'encuentra presenti en la totalidá los sus paísis. Dendi el sigru pasau s'á espandíu tamién pol restu del mundu. Al carecel d'una deidá suprema pero mostral a la vezi el su carácter salvíficu y universalista, á síu descrita tamién comu fenómenu transcultural,[7] filosofía[8][9] o métodu de trasformación.[10]

El budismu es, en númeru de seguioris, una las grandis religionis del praneta.[11] Contieni una gran variedá d'escuelas, doctrinas y prácticas que estóricamenti s'án clasificau en budismu Theravāda, Mahāyāna y Vajrayāna.[12]

Huentis[Edital | Editá'l códigu]

Referéncias[Edital | Editá'l códigu]

  1. 1,0 1,1 «budismo.» DRAE.
  2. Chambers Dictionary, 2008; Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 2003; New Penguin Handbook of Living Religions, px998; Dewey Decimal System of Book Classification; Robinson y Johnson, The Buddhist Religion; [1]
  3. Esti es un términu técnicu la filosofía hindú, mayormenti d'usu académicu, y que s'estila pa referilsi a religionis y filosofías que no aceptan una autoridá final e los Vedas, los testus sagraus del hinduismu. El budismu o el jainismu son religionis nástikas, mientras que el Yoga o el Vedanta son ástikas.
  4. Harvey, Peter. El budismo. 1998. isbn=8483230143
  5. L'escritura tibetana hue criá pa puel recopilal los testos budistas
  6. Un ejemplar del Sutra del diamanti la dinastía Tang china es el libru impresu más antigu del mundu (868 d. C.)
  7. Keown, Damien. Buddhism: A Very Short Introduction. 2000. isbn=9780199663835
  8. Thera, Narada. Buddhism in a Nutshell. http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/narada/nutshell.html 1945.
  9. Laumakis, Stephen J. An Introduction to Buddhist Philosophy. 2008.
  10. 1001 enseñanzas del budismo. 2007.
  11. Principales Religiones Clasificadas por Tamaño (en inglés)
  12. Rupert Gethin, The Foundations of Buddhism 1998, ISBN 0-19-289223-1, pags. 1-2; Peter Harvey, El budismo, 1998, ISBN 84-8323-014-3 p. 26; New Penguin Handbook of Living Religions; The Brill Dictionary of Religion

Bibliografía[Edital | Editá'l códigu]

Atijus[Edital | Editá'l códigu]

  • En Commons ai conteníu multimedia sobre Budismu.

Directorius e centrus y grupus budistas[Edital | Editá'l códigu]

Atijus didácticus[Edital | Editá'l códigu]